Uzun zamandır siyasetin ucundan bucağından yazmaya çalıştığım için,
neredeyse asıl ilgi alanım olan edebiyat ve sanat üzerine yazı
yazmadığımı fark ettim. Aslında bu biraz da kendimi kandırma, fark
ettim falan da değil, bal gibi biliyordum. Ülkenin böylesine hızla
bilinmeyen bir kuyuya doğru itildiğini göre göre, insanın içinde
Borges, Sartre, Sait Faik falan yazası da pek gelmiyor.
neredeyse asıl ilgi alanım olan edebiyat ve sanat üzerine yazı
yazmadığımı fark ettim. Aslında bu biraz da kendimi kandırma, fark
ettim falan da değil, bal gibi biliyordum. Ülkenin böylesine hızla
bilinmeyen bir kuyuya doğru itildiğini göre göre, insanın içinde
Borges, Sartre, Sait Faik falan yazası da pek gelmiyor.
Okumaya ağırlık verdiğim şu sıralar, okuduğu kitaplar da daha çok
polisiye romanlar. İyi bir polisiye roman iyi bir sanat eseridir, bunu
kesinlikle kabul ediyorum. Romanın en can alıcı noktalarından biri
olan "kurgu", polis romanlarının olmazsa olmazıdır.
Ama bir de buna, Kuzuların Sessizliği'ndeki Annibal Lecter gibi bir
karakteri katarsanız, işte o zaman kütüphanenize rahatlıkla koyup,
arada bir de geri dönüşlerle başvuracağınız bir kitaba sahipsiniz
demektir.
polisiye romanlar. İyi bir polisiye roman iyi bir sanat eseridir, bunu
kesinlikle kabul ediyorum. Romanın en can alıcı noktalarından biri
olan "kurgu", polis romanlarının olmazsa olmazıdır.
Ama bir de buna, Kuzuların Sessizliği'ndeki Annibal Lecter gibi bir
karakteri katarsanız, işte o zaman kütüphanenize rahatlıkla koyup,
arada bir de geri dönüşlerle başvuracağınız bir kitaba sahipsiniz
demektir.
Peter Straub da böyle yazarlardan biri. Cehennem Kulübü diye çevrilen
romanında yarattığı Dirk Dart da, Annibal Lecter'in başka bir
versiyonu.
romanında yarattığı Dirk Dart da, Annibal Lecter'in başka bir
versiyonu.
Roman bana nedense Oscar Wilde'ın "Dorian Gray" romanını anımsattı.
Richard (Dick) Dart da romanın kahramanlarından biri olan Henry'yi. O
zaman şöyle düşünmek daha akıllıca oluyor sanırım: Günümüz romanları
artık ağırlıklı olarak kurguyu barındırmakla birlikte, yeni tipler
yaratarak da romanı daha okunur ve sevilir kılıyor. Önceleri best
seller diye adlandırılan romanlar, edebiyat kapsamında sayılmazdı, ama
yazarlar öylesine güçlü çıktılar ki, dünya edebiyatı onların yarattığı
tipleri birer mit haline getirdi.
Richard (Dick) Dart da romanın kahramanlarından biri olan Henry'yi. O
zaman şöyle düşünmek daha akıllıca oluyor sanırım: Günümüz romanları
artık ağırlıklı olarak kurguyu barındırmakla birlikte, yeni tipler
yaratarak da romanı daha okunur ve sevilir kılıyor. Önceleri best
seller diye adlandırılan romanlar, edebiyat kapsamında sayılmazdı, ama
yazarlar öylesine güçlü çıktılar ki, dünya edebiyatı onların yarattığı
tipleri birer mit haline getirdi.
Sinemanın da ellbet bunda büyük payı var.
Peter Straub'a gelince, yarattığı kahraman Stieg Larsson'un
Milliennium üçlemesindeki Lisbeth Salander gibi, Susanne Colins'in
Açlık Oyunları üçlemesindeki Katniss Everdeen gibi olağanüstü bir
kahraman çıkartıyor, ama tıpkı Kuzuların Sessizliği'nde olduğu gibi,
olumsuz bir kahraman; çok zeki, çok hızlı düşünen, çok acımasız ve ani
karar verebilen... Üçünün de beyinleri normal insan beyninden çok daha
hızlı çalışıyor.
Milliennium üçlemesindeki Lisbeth Salander gibi, Susanne Colins'in
Açlık Oyunları üçlemesindeki Katniss Everdeen gibi olağanüstü bir
kahraman çıkartıyor, ama tıpkı Kuzuların Sessizliği'nde olduğu gibi,
olumsuz bir kahraman; çok zeki, çok hızlı düşünen, çok acımasız ve ani
karar verebilen... Üçünün de beyinleri normal insan beyninden çok daha
hızlı çalışıyor.
Bunlar yirmi birinci yüz yılın yeni kahramanları, ama tohumları
yirminci yüz yılda atılmıştı zaten. Polisiyeler ve gerilim romanları
hep ilgi çekmişti, Carter Dickson, Robert Ludlum, Agatha Christie'nin
de içinde yer aldığı onlarca polisiye roman yazarı dünyayı bir şekilde
kasıp kavuruyorlardı ve Dostoyevski, Dickens ve Edgar Allan Poe'nun
kendilerinden yüz yıl önce yaptığını bir kaç adım öteye taşıyorlardı.
Stephen King, bu yazarlar içinde en ünlüsü kuşkusuz, ama onun ünü
yazdığı kitapların hepsinin niteliğinden kaynaklanmıyor. Ününü daha
çok, neredeyse ortalamanın üzerinde bir okurun okuduğu kadar yazmış
olması. Elbette arada kötü örnekleri olan romanları da var, hatta hiç
okunmayacak nitelikte olanları. Cep Telefonu adlı romanı örneğin, ne
gerilimi çağrıştırır ne de insanda huzursuzluk yaratır. Sonunu
mantıklı bir şekilde bağlayamadığı için mistik bağlantılarla bitirmek
zorunda kaldığı onlarca romanı vardır. Dean R.Koontz da biraz
mistizme, fizik ötesine takılmayı sevmekte ve gerilim ögesini bunun
üzerine kurmaktadır.
yirminci yüz yılda atılmıştı zaten. Polisiyeler ve gerilim romanları
hep ilgi çekmişti, Carter Dickson, Robert Ludlum, Agatha Christie'nin
de içinde yer aldığı onlarca polisiye roman yazarı dünyayı bir şekilde
kasıp kavuruyorlardı ve Dostoyevski, Dickens ve Edgar Allan Poe'nun
kendilerinden yüz yıl önce yaptığını bir kaç adım öteye taşıyorlardı.
Stephen King, bu yazarlar içinde en ünlüsü kuşkusuz, ama onun ünü
yazdığı kitapların hepsinin niteliğinden kaynaklanmıyor. Ününü daha
çok, neredeyse ortalamanın üzerinde bir okurun okuduğu kadar yazmış
olması. Elbette arada kötü örnekleri olan romanları da var, hatta hiç
okunmayacak nitelikte olanları. Cep Telefonu adlı romanı örneğin, ne
gerilimi çağrıştırır ne de insanda huzursuzluk yaratır. Sonunu
mantıklı bir şekilde bağlayamadığı için mistik bağlantılarla bitirmek
zorunda kaldığı onlarca romanı vardır. Dean R.Koontz da biraz
mistizme, fizik ötesine takılmayı sevmekte ve gerilim ögesini bunun
üzerine kurmaktadır.
Clive Custler ise bunlar içinde, onca ününe rağmen en zayıf kurgu ve
gerilimle ortaya çıkan bir yazardır. Kahramanları en tehlikeli
olayları en kolay biçimde çözerken, birbirlerine de sürekli şaka
yaparlar. Ancak Clive Custler'in deniz ve denize ilişkin araç
gereçlerle ilgili inanılmaz bir bilgisi olduğu da yadsınamaz.
Bizde Ahmet Ümit ile Osman Aysu'yu sayabiliriz bu kategoride, ama her
ikisinde de batı romancılarının etkisini bulmak mümkün. Ahmet Ümit'in
binlerce yıl önceki tabletlere dayandırarak yazdığı romanı daha önce
denenmiş bir romandır.
gerilimle ortaya çıkan bir yazardır. Kahramanları en tehlikeli
olayları en kolay biçimde çözerken, birbirlerine de sürekli şaka
yaparlar. Ancak Clive Custler'in deniz ve denize ilişkin araç
gereçlerle ilgili inanılmaz bir bilgisi olduğu da yadsınamaz.
Bizde Ahmet Ümit ile Osman Aysu'yu sayabiliriz bu kategoride, ama her
ikisinde de batı romancılarının etkisini bulmak mümkün. Ahmet Ümit'in
binlerce yıl önceki tabletlere dayandırarak yazdığı romanı daha önce
denenmiş bir romandır.
Ancak burada elbette bizim yazalarımıza çamur atmak değil amacım. Bu
nedenle de onların alanlarına girmemeyi tercih ederim. Beni
ilgilendiren, genel anlamda roman sanatında hızla "kriminal"
özelliklerin ağır basması ve okuru bu şekilde "kağıda" bağlamasıdır.
Kitap okumayı hala bir zevk haline getirebiliyorsak, cinayeti, aşkı ve
ihaneti en iyi anlatan yazalara doğru meyletmemiz de normaldir.
Tatil günlerinin belki de en huzur verici yanı bu... Kitaplar, siz ve deniz.
nedenle de onların alanlarına girmemeyi tercih ederim. Beni
ilgilendiren, genel anlamda roman sanatında hızla "kriminal"
özelliklerin ağır basması ve okuru bu şekilde "kağıda" bağlamasıdır.
Kitap okumayı hala bir zevk haline getirebiliyorsak, cinayeti, aşkı ve
ihaneti en iyi anlatan yazalara doğru meyletmemiz de normaldir.
Tatil günlerinin belki de en huzur verici yanı bu... Kitaplar, siz ve deniz.
Odatv.com
17.08.2012 17:31
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.